Dịch thuật: Nhất tự thiên kim

NHẤT TỰ THIÊN KIM

一字千金

MỘT CHỮ ĐÁNG GIÁ NGÀN VÀNG

Giải thích: hình dung những văn tự nào đó có giá trị rất cao.

Xuất xứ: Hán . Tư Mã Thiên 司马迁: Sử kí – Lã Bất Vi truyện 史记 - 吕不韦传

          Sau khi Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇 thống nhất Trung Quốc, Tướng quốc Lã Bất Vi 吕不韦 nắm chính quyền, ông ta cảm thấy 4 vị đại công tử thời Chiến Quốc là  Tín Lăng Quân 信陵君nước Nguỵ, Xuân Thân Quân 春申君 nước Sở, Bình Nguyên Quân 平原君 nước Triệu, Mạnh Thường Quân 孟尝君 nước Tề trong nhà có vô số môn khách, danh tiếng vang khắp thiên hạ nên cũng muốn bắt chước. Lã Bất Vi liền bỏ tiền ra chiêu mộ 3000 môn khách, đãi ngộ rất trọng để họ thể hiện tài học của mình, đồng thời đem những việc biết được viết ra.

          Lúc bấy giờ thiên hạ đã nhất thống, môn khách không cần phải thay chủ nhân chạy khắp đông tây, du thuyết tứ phương, càng không phải vì chiến tranh mà lo liệu, cho nên họ rất an tâm viết, chẳng bao lâu, mỗi người đem những việc mình biết được cùng những nghiên cứu tâm đắc viết ra. Như thế đã tập họp thành một bộ trứ tác đồ sộ ước khoảng hơn 20 vạn chữ, phân thành 8 lãm 览, 6 luận 论, 12 kỉ 纪. Nhân vì do môn khách của Lã Bất Vi viết nên lấy tên là Lã Thị Xuân Thu 吕氏春秋.

          Nội dung của Lã Thị Xuân Thu đề cập đến thiên địa vạn vật, thượng hạ cổ kim, đúng là bộ trứ tác đồ sộ, vì lẽ đó, Lã Bất Vi rất đắc ý. Ông ra lệnh cho đem nguyên cảo của sách đưa đến quốc đô Hàm Dương 咸阳 công khai triển lãm, và tuyên bố rằng: Nếu ai có thể chỉ ra chỗ sai, có thể bỏ đi một chữ hoặc tăng thêm một chữ sẽ thưởng cho ngàn vàng.

          Nhưng, chức quan của Lã Bất Vi rất lớn, ai nào dám bình luận đến văn chương mà do ông ta tổ chức biên soạn.

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                         Quy Nhơn 15/5/2014

Nguyên tác Trung văn

NHẤT TỰ THIÊN KIM

一字千金

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.