Dịch thuật: Thượng hành hạ hiệu

THƯỢNG HÀNH HẠ HIỆU

上行下效

TRÊN LÀM THẾ NÀO, DƯỚI LÀM THEO THẾ ẤY

Giải thích: Hiệu 效: mô phỏng, bắt chước. Cấp trên hoặc bậc trưởng bối làm như thế nào thì cấp dưới hoặc lớp trẻ sẽ bắt chước làm theo thế ấy.

Xuất xứ:  Chiến quốc – Dật danh  Chu lễ - Thiên quan Thái tể sớ 周礼 - 天官太宰疏

          Nước Tề thời Xuân Thu, từ sau khi Yến Anh 晏婴 qua đời, không có bề tôi nào dám trước mặt Tề Cảnh Công 齐景公chỉ trích những sai trái của vua.

          Có một hôm, Tề Cảnh Công tổ chức yến tiệc mời văn võ bách quan. Sau khi tan tiệc, mọi người đến trường bắn xem bắn tên. Mỗi khi Tề Cảnh Công bắn ra một phát, cho dù có trúng hay không trúng hồng tâm, văn võ đều lớn tiếng hò reo rằng:

Quả là tiễn pháp như thần, cử thế vô song.

          Tề Cảnh Công đem chuyện ấy nói lại với bề tôi Huyền Chương 弦章. Huyền Chương thưa rằng:

          Chuyện đó không thể hoàn toàn trách họ được. Người xưa có nói: ‘Trên làm thế nào, dưới làm theo thế ấy’. Đại vương thích ăn thứ gì, bề tôi cũng thích ăn thứ đó; Đại vương thích mặc loại gì, bề tôi cũng thích mặc loại đó; Đại vương thích mọi người tâng bốc mình, đương nhiên bề tôi sẽ tâng bốc đại vương.

          Tề Cảnh Công cho những lời của Huyền Chương là có lí, liền sai thị tùng đem nhiều vật quý ban thưởng cho Huyền Chương. Huyền Chương lắc đầu thưa rằng:

          Những người tâng bốc đại vương chính là họ muốn có được nhiều đồ vật ban thưởng. Nếu tôi nhận những món đồ này, hoá ra tôi cũng trở thành kẻ tiểu nhân bỉ lậu!

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                                    Quy Nhơn 2/8/2012

Dịch từ nguyên tác Trung văn

THƯỢNG HÀNH HẠ HIỆU

上行下效

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.