Dịch thuật: Người lái đò ra vế đối thử thư sinh lên kinh

NGƯỜI LÁI ĐÒ RA VẾ ĐỐI

THỬ THƯ SINH LÊN KINH

          Trên một ngọn núi lẻ loi bên sông ở một địa phương nọ có một ngôi miếu, trên tường của ngôi miếu vẽ một vị tướng quân đang cưỡi ngựa trên lưng vác một cây thương. Nơi đây cũng là bến đò, các thí sinh lên tỉnh thành hoặc lên kinh đô khảo thí đều phải qua nơi đây. Người lái đò luôn ra một vế đối để thử. Vế đối lấy cảnh ở ngôi miếu này mà viết nên:

Cô sơn độc miếu, nhất tướng quân đơn thương thất mã.

孤山独庙, 一将军单枪匹马.

          Những chữ “cô” 孤, “độc” 独, “đơn” 单, “thất” 匹trong đó dùng như số từ.

          Truyền thuyết kể rằng do vì đối lại không được vế đối đó nên đã có không ít thư sinh không dám đi thi, cũng có người giận đến nỗi nhảy xuống sông tự tận, vì họ cho rằng vế đối của một người lái đò mà đối lại không được thì sao còn đi thi? Mặt mũi nào nhìn mọi người!

          Về sau, cũng có một thư sinh đi thi. Khi người lái đò ra vế đối, chàng thư sinh này không gấp không vội, đứng ở đầu thuyền vừa suy nghĩ vừa nhìn cảnh vật chung quanh. Nhìn thấy hai bên bờ mỗi  bên đều có một người đang câu cá, xúc cảnh sinh tình, chàng thư sinh liền nghĩ ra vế đối lại:

Cách giang lưỡng ngạn, nhị ngư ông đối điếu song câu

隔江两岸, 二渔翁对钓双钩

Cặp đối:

Cô sơn độc miếu, nhất tướng quân đơn thương thất mã.

Cách giang lưỡng ngạn, nhị ngư ông đối điếu song câu

孤山独庙, 一将军单枪匹马.

隔江两岸, 二渔翁对钓双钩

                                                                       Huỳnh Chương Hưng

                                                                       Quy Nhơn 17/12/2012

Dịch từ nguyên tác Trung văn

THUYỀN CÔNG KHẢO TIẾN KINH THƯ SINH ĐỐI TỬ

船工考进京书生对子

Trong quyển

KHINH TÙNG HỌC ĐỐI LIÊN

轻松学对联

Tác giả: Nghiêm Ân Huyên 严恩萱

                      Nghiêm Khảo Lượng 严考亮

Quảng Châu – Kí Nam đại học xuất bản xã, 2005.