ƯỚC PHÁP TAM CHƯƠNG
Tháng 10 năm 206 trước công nguyên, Lưu Bang 刘邦 dẫn quân đến Bá Thượng 灞上. Tần vương Tử Anh 子婴 ngồi xe trắng, đóng ngựa trắng, cổ quấn dây thừng, bưng ngọc tỉ hoàng đế và phù tiết đã niêm phong, tại bên cạnh đình Chỉ Đạo轵道 đầu hàng Lưu Bang. Có tướng lĩnh cho rằng phải giết Tử Anh đi, Lưu Bang bảo:
Hoài Vương 怀王 phái ta đến là nhân vì ta có thể khoan dung đãi người. Người ta đã đầu hàng rồi, nếu giết thì không có nhân nghĩa.
Vì thế giao Tử Anh cho quan lại canh giữ. Lưu Bang tiến vào thành Hàm Dương 咸阳, các tướng tranh nhau chạy đến kho báu của nhà Tần, cướp lấy vàng bạc chia cho nhau. Tiêu Hà 萧何 trước tiên lại đi tìm địa đồ và hồ sơ hộ tịch ở phủ Thừa tướng nhà Tần đem giao cho Lưu Bang. Nhờ đó Lưu Bang mới biết được những nơi hiểm yếu trong thiên hạ, biết được hộ khẩu nhiều ít cùng sự phân bố lực lượng mạnh yếu.
Lưu Bang nhìn thấy tuấn mã, báu vật, mĩ nữ trong cung thất nhà Tần nhiều vô kể, định ở tại hoàng cung. Phàn Khoái 樊哙 bảo rằng:
Ngài rốt cuộc muốn có được thiên hạ không? hay là chỉ muốn làm một phú ông? Những thứ mĩ lệ xa xỉ đó chính là nguyên nhân diệt vong của nhà Tần. Ngài muốn những thứ đó để làm gì? Mong ngài nhanh chóng quay về lại Bá Thượng, không nên ở lại trong cung!
Lưu Bang không nghe. Trương Lương 张良 phụ hoạ vào:
Tần bạo ngược vô đạo, vì thế ngài mới có thể đến được nơi này, vì thiên hạ diệt trừ Tần tặc tàn hại bách tính, phải mặc áo trắng giống như phục tang để được lòng người. Như nay ngài vừa vào Hàm Dương đã ham hưởng lạc, mọi người sẽ nói ngài: ‘giúp ông Kiệt làm điều bạo ngược’! Lời nói thẳng tuy khó nghe nhưng lợi cho công việc, thuốc hay tuy đắng miệng nhưng lợi cho bệnh. Mong ngài nghe lời khuyên của Phàn Khoái.
Lưu Bang chợt tỉnh ngộ, quyết định dẫn đại quân về lại Bá Thượng.
Tháng 11, Lưu Bang triệu tập phụ lão các huyện và cường hào các nơi, nói với họ rằng:
Các phụ lão bị pháp lệnh hà khắc của nhà Tần làm khổ đã lâu. Ta cùng với chư hầu có ước định, người nào vào Quan trung trước, sẽ tại Quan trung xưng vương, theo ước định, ta tại Quan trung xưng vương. Nay ta cùng các phụ lão quy định 3 điều: kẻ nào giết người sẽ bị xử tử, kẻ nào làm tổn thương người khác và trộm cắp sẽ xét tội mà trị. Trừ 3 điều đó ra, toàn bộ pháp lệnh của nhà Tần sẽ huỷ bỏ.
Sở dĩ ta đến đây là để thay các phụ lão trừ hại, chứ không phải đến để xâm hại mọi người. Xin mọi người chớ sợ. Ta dẫn quân về lại Bá Thượng, chỉ là đợi sau khi các lộ chư hầu đến cùng nhau định ra pháp lệnh để mọi người an cư lạc nghiệp.
Lưu Bang còn sai người cùng với quan lại nhà Tần đi khắp các huyện, làng, thôn, ấp truyền đạt giải thích những ý này cho mọi người.
Nghe lời giải thích của Lưu Bang, bách tính đất Tần vui mừng, tranh nhau dâng bò, dê, rượu cùng thức ăn uỷ lạo tướng sĩ của Lưu Bang. Lưu Bang một lần nữa từ chối không chịu nhận, nói rằng:
Lương thực trong kho còn nhiều không thiếu, ta không muốn để bách tính phải hao phí.
Mọi người càng vui, chỉ lo Lưu Bang không chịu xưng vương tại đất Tần.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 04/11/2014
Nguyên tác Trung văn
ƯỚC PHÁP TAM CHƯƠNG
约法三章
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất bản xã, 2007
0 nhận xét:
Đăng nhận xét