Dịch thuật: Mai Thặng

MAI THẶNG

          Mai Thặng 枚乘 (? – năm 140 trước công nguyên): từ phú gia thời Tây Hán, tự là Thúc 叔, người Hoài Âm 淮阴(nay là tây nam thành phố Thanh Giang 清江 tỉnh Giang Tô 江苏). Lúc đầu ông làm Lang trung cho Ngô Vương Lưu Tị 刘濞, Ngô Vương sinh tâm phản loạn, Mai Thặng dâng thư khuyên can, Ngô Vương không nghe, vì thế Mai Thặng đầu bôn Lương Hiếu Vương Lưu Vũ 刘武. Thời Cảnh Đế 景帝, Ngô Vương cùng 6 nước mưu phản, Mai Thặng lại dâng thư can ngăn, Ngô Vương vẫn cự tuyệt lời khuyên của ông, cuối cùng binh bại thân vong, Mai Thặng cũng nhân đó mà được nổi tiếng. Sau khi bình định được “thất quốc chi loạn”, Cảnh Đế bái Mai Thặng làm Hoằng nông Đô uý 弘农都尉, nhưng ông không muốn làm quận lại, đã xưng bệnh từ chức, vẫn đến nước Lương, làm Văn học thị tùng 文学侍从cho Lương Vương.

          Theo Hán thư – Nghệ văn chí 汉书 - 艺文志, Mai Thặng có 9 thiên phú, hiện truyền có 3 thiên, trong đó Thất phát 七发 được thấy trong Văn tuyển 文选 của Tiêu Thống 萧统, Liễu phú 柳赋 trong Tây kinh tạp kí 西京杂记, Lương Vương Thố viên phú 梁王菟园赋 trong Cổ văn uyển 古文苑. Hai thiên sau, tiền nhân cho là nguỵ tác, công nhận chỉ có thiên Thất phát là đáng tin. Từ Lăng 徐陵trong Ngọc Đài tân vịnh 玉台新咏 chép 9 bài Tạp thi 杂诗, chỉ rõ tên Mai Thặng sáng tác. Lưu Hiệp 刘勰khen là:

Cổ thi giai lệ, hoặc xưng Mai Thúc.

古诗佳丽, 或称枚叔

(Thơ cổ hay và đẹp, người ta khen Mai Thúc)

(Văn tâm điêu long – Minh thi 文心雕龙 - 明诗)

          Tiêu Thống trong Văn tuyển xếp vào tác phẩm vô danh. Người đời sau đa

Phần theo Văn tuyển cho rằng không phải là tác phẩm của Mai Thặng.

Trong Tuỳ thư – Kinh tịch chí 隋书 - 经籍志 biên chép Mai Thặng tập 枚乘集 gồm 2 quyển, đã thất truyền. Gần đây có người đã biên soạn Mai Thúc tập 枚叔集.

                                                               Huỳnh Chương Hưng

                                                               Quy Nhơn 30/11/2015

Nguyên tác Trung văn

MAI THẶNG

枚乘

Trong quyển

HÁN PHÚ ĐÍCH LỊCH SỬ

汉赋的历史

Tác giả: Trương Ân Phú 张恩富

Trùng Khánh xuất bản xã, 2006.