TÁC GIẢ CHÂN CHÍNH CỦA “TÂY DU KÍ” LÀ AI?
Tây du kí 西游记 là bộ kì thư trong lịch sử văn học Trung Quốc, không những câu chuyện về thầy trò Đường Tăng đi tây thiên thỉnh kinh vô cùng khoái chá, mà bản thân Tây du kí cũng đã để lại những bí ẩn chưa có lời giải. Rốt cuộc tác giả của Tây du kí là ai? Đến nay vẫn là một bí ẩn. Những người đọc sách thời cổ Trung Quốc, đa số tuân theo lời dạy:
Cổ chi học giả vị kỉ, kim chi học giả vị nhân
古之学者为己今之学者为人
(Người học thời xưa vì mình, người học thời nay vì người khác)
Việc trứ thư lập thuyết, đa số là “thay thánh nhân lập ngôn”, đối với việc kí tên được cho là không quan trọng, còn giống như Tây du kí được người đương thời gọi là trứ tác của “tiểu thuyết gia ngôn” 小说家言, thì việc có kí tên hay không càng không phải là việc tất yếu. Về tác giả của Tây du kí, với những tài liệu mà chúng tôi có được cũng đã rất khó nói rõ, do đó đã sản sinh những bí ẩn khó giải.
Về tác giả của Tây du kí, trước giờ tranh luận rất nhiều, tiêu điểm dần tập trung vào 2 người, một người khoảng thời Kim Nguyên, mượn sức của Thành Cát Tư Hãn 成吉思汗 đem Toàn chân giáo phát triển đến thời kì cực thịnh, đó là Trường Xuân chân nhân Khưu Xứ Cơ 丘处机, người kia là Cống sinh Ngô Thừa Ân 吴承恩 người Hoài An 淮安Giang Tô 江苏 thời Gia Tĩnh 嘉靖triều Minh.
Bản san khắc Tây du kí đời Minh mà hiện nay chúng ta thấy được đều không có tên người soạn. Đầu đời Thanh, Tây Lăng Tàn Mộng Đạo Nhân Uông Chiêm Y 汪澹漪, trong Tây du thích ách truyện 西游释厄传 của Đại Lược đường cổ bản đã tìm thấy sự tích xuất thân của Đường Tăng ở hồi thứ 9 mà trong Tân khắc xuất tượng quan bản đại tự Tây du kí 新刻出像官版大字西游记 bản san khắc năm Vạn Lịch 万历thứ 20 của Kim Lăng Thế Đức đường đã bỏ, ông đã biên soạn bộ Tây du chứng đạo thư 西游证道书. Trong sách này, Uông Chiêm Y lần đầu tiên đã đem Tây du chứng đạo thư ghi đại danh của người sáng lập phái Toàn chân đạo là Khưu Xứ Cơ. Về sau lại có người dùng Đại học 大学, Chu dịch 周易 để giải thích, nghiên cứu Tây du kí, khi nói đến tác giả của Tây du kí, đều cho rằng chính là sáng tác của Khưu Xứ Cơ.
Ngô Ngọc Bá 吴玉播, tác giả Sơn Dương chí di 山阳志遗, bản khắc năm Đồng Trị 同治 thứ 1 đời Thanh đối với thuyết Khưu Xứ Cơ, lần đầu tiên nêu nghi vấn, và ông đề xuất một tác giả khác đó là Ngô Thừa Ân, theo ông có 2 lí do:
- Dưới tên Ngô Thừa Ân trong Hoài hiền văn mục 淮贤文目 có thư mục trứ tác của họ Ngô, trong đó có danh mục Tây du kí, nhưng không ghi độ dài ngắn của truyện cùng số quyển.
- Cho rằng trong Tây du kí “có nhiều phương ngôn vùng quê của tôi (Ngô Ngọc Bá) ”.
Nhưng những điều này chưa đủ để làm chứng, do bởi Ngô Ngọc Bá không đưa ra những chứng cứ xác thực, cho nên chỉ là hoài nghi mà thôi.
Cuối đời Thanh, trong Xạ Dương tiên sinh văn tự bạt nhị 射阳先生文序跋二 của Mạo Quảng Sinh 冒广生 có nói: Tây du kí mà do ông ta (Ngô Thừa Ân) sáng tác nổi tiếng một thời. Chứng cứ của ông ta là ông thấy Trường Xuân chân nhân Tây du kí 长春真人西游记 của Khưu Xứ Cơ là thiên du kí Tây vực, nhân đó chứng minh Khưu Xứ Cơ không phải là tác giả của Tây du kí, xác nhận Ngô Thừa Ân mới là tác giả Tây du kí.
Năm 1923, Hồ Thích 胡适 căn cứ vào những tài liệu nói trên, dưới tiền đề không đề xuất những chứng cứ mới nào, đã “mạnh dạn giả thiết”, đem quyền trứ tác Tây du kí chính thức trao cho Ngô Thừa Ân. Đến nay, các bản Tây du kíđã xuất bản, tất cả không ngoại lệ đều ghi tên Ngô Thừa Ân.
Ngô Thừa Ân có phải là tác giả của Tây du kí? Hiện nay vẫn có nhiều học giả đề xuất những ý kiến khác.
Về Ngô Thừa Ân, chúng ta biết được rất ít. Lí An Cương 李安纲 trong Khổ hải dữ cực lạc 苦海与极乐, đã từ các giác độ thâm nhập tìm hiểu nội hàm văn hoá của Tây du kí, ông đưa ra kết luận:
Ngô Thừa Ân tuyệt nhiên không phải là tác giả của Tây du kí, bởi ông ta căn bản không hiểu rõ tinh tuý văn hoá truyền thống Tam giáo Nho, Đạo, Thích.
Thế thì, rốt cuộc tác giả của Tây du kí là ai? vẫn còn cần phải không ngừng tìm hiểu.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/11/2015
Nguyên tác Trung văn
“TÂY DU KÍ” ĐÍCH CHÂN CHÍNH TÁC GIẢ
“西游记” 的真正作者
Trong quyển
TRUNG QUỐC VỊ GIẢI CHI MÊ
中国未解之谜
Chủ biên: Tôn Thiệu Vũ 孙绍武
Hô Hoà Hạo Đặc: Viễn phương xuất bản xã, 2009.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét