Dịch thuật: Thủ tuế và áp tuế tiền

THỦ TUẾ VÀ ÁP TUẾ TIỀN

          Đêm trừ tịch, vui nhất phải nói là trẻ con. Bởi vào đêm hôm đó, trẻ con sẽ có được áp tuế tiền 压岁钱. Khi thủ tuế 守岁, trẻ con mong nhiều nhất là ông bà và cha mẹ lúc nào sẽ cho chúng áp tuế tiền.

          Tại sao cần phải thủ tuế và cho áp tuế tiền? Vùng nông thôn Hải Diêm 海盐 ở Triết Giang 浙江 có lưu truyền một câu chuyện như sau:

          Thời xưa, có một con tiểu yêu, mình đen tay trắng, tên gọi là “Tuý” 祟, hàng năm cứ vào đêm 30 tết là xuất hiện hại người. Đêm đó khi trẻ con ngủ say, con Tuý sẽ xuyên tường đục cửa vào nhà, dùng tay trắng sờ 3 lần lên đầu đứa bé đang ngủ, đứa bé thức dậy cất tiếng khóc, sau đó phát sốt mê sảng. Qua mấy ngày sau, nóng sốt giảm đi, nhưng đứa bé thông minh lanh lợi biến thành ngốc nghếch si dại. Mọi người sợ con Tuý đến hại trẻ đã thắp sáng đèn, ngồi quây quần không ngủ, gọi đó là “thủ tuế”. Có một người họ Quản 管, tại phủ Gia Hưng 嘉兴mở một tiệm bán tương. Hai vợ chồng già có một đứa con bụ bẫm trắng trẻo, ngày bế đêm bồng. Đến đêm 30 tết, họ sợ con Tuý đến hại đứa bé nên đã đùa vui cùng đứa bé. Đùa chán, đứa bé đòi tờ giấy đỏ gói 8 đồng tiền, gói rồi mở, mở rồi gói, chơi đến lúc buồn ngủ, đứa bé bỏ gói tiền bên chiếc gối  rồi ngủ. Hai vợ chồng không dám ngủ, ở bên cạnh con, suốt cả đêm canh con Tuý. Đến nửa đêm, một cơn gió to thổi đến làm bật tung cửa phòng, thổi tắt đèn. Chỉ thấy một người dáng lùn đen nhẻm giơ hai cánh tay trắng như tuyết vén màn, hướng đến đầu đứa bé định sờ. Đột nhiên, bên gối của đứa bé phát ra một luồng ánh sáng, con Tuý như gặp phải dòng điện vội rút tay về, kêu lên một tiếng rồi bỏ chạy. Vợ chồng họ Quản nói với mọi người câu chuyện bao giấy đỏ gói 8 đồng tiền doạ con Tuý sợ phải bỏ chạy. Từ đó mọi người đều bắt chước làm theo, đêm 30 sau bữa cơm, dùng giấy đỏ gói 8 đồng tiền đưa cho trẻ con, bảo chúng để bên cạnh gối. Quả nhiên, về sau con Tuý không dám đến hại đứa bé nữa.

          Con Tuý sao lại sợ 8 đồng tiền gói trong giấy đỏ? Hoá ra, 8 đồng tiền là Bát tiên biến thành. Bát tiên nhìn thấy con Tuý không việc ác gì là không làm, tàn hại trẻ con, nên đã ngầm giúp. Vì thế, mọi người đã gọi 8 đồng tiền đó là “Bát tiên tiền”. Do bởi Bát tiên tiền có thể trấn áp được con Tuý, cho nên cũng gọi là “áp Tuý tiền” 压祟钱. Và cũng do bởi “tuý” 祟hài âm với “tuế” 岁, nên lâu dần “thủ Tuý” 守祟biến thành “thủ tuế” 守岁, “áp Tuý tiền” 压祟钱 cũng được đổi gọi là “áp tuế tiền” 压岁钱.

                                                       Huỳnh Chương Hưng

                                                       Quy Nhơn 07/02/2016
                                                    29 tháng Chạp năm Ất Mùi

Nguyên tác Trung văn

THỦ TUẾ DỮ ÁP TUẾ TIỀN

守岁与压岁钱

Trong quyển

TRUNG QUỐC DÂN TỤC VĂN HOÁ ĐẠI QUAN

中国民俗文化大观

(quyển trung)

Chủ biên: Dương Lợi Tuệ 杨利慧

Diên Biên nhân dân xuất bản xã, 2009