Dịch thuật: Tiêu Hà tuệ nhãn nhận biết Hàn Tín (tiếp theo)

TIÊU HÀ TUỆ NHÃN NHẬN BIẾT HÀN TÍN

(tiếp theo)

          Khi chuẩn bị bái nhậm Đại tướng quân, các tướng lĩnh đều rất vui mừng, nhiều người cho rằng mình sẽ được bổ nhiệm làm Đại tướng quân. Đến lúc bổ nhiệm, mọi người mới phát hiện là Hàn Tín, ai nấy đều kinh ngạc. Hàn Tín tiếp nhận mệnh, sau khi bái tạ hoàn tất đã ngồi lên ghế trên.

          Nghi thức nhận mệnh của Hàn Tín kết thúc, Hán vương ngồi xuống, hỏi Hàn Tín:

          - Thừa tướng nhiều lần nói về tướng quân, tướng quân có kế sách gì để chỉ giáo?

          Hàn Tín nói với Lưu Bang rằng:

          - Hiện đại vương hướng về đông tranh đoạt thiên hạ, lẽ nào đối thủ không phải là Hạng vương?

          Hán vương nói rằng:

          - Đúng vậy.

          Hàn Tín lại nói:

          - Đại vương tính thử, so cùng Hạng vương về phương diện dũng mãnh nhân ái, ai mạnh hơn?

          Hán vương trầm ngâm một lúc rồi nói:

          - Ta không thể sánh cùng ông ta.

          Hàn Tín vái Hán vương và nói rằng:

          - Tôi cũng cho rằng đại vương không thể sánh cùng ông ta. Nhưng tôi từng theo ông ta, lòng nghi ngờ của ông ta rất lớn, không tin dùng hiền tướng, đó chẳng qua là cái dũng của kẻ thất phu. Hạng vương đãi người cung kính từ ái, ai đau ốm, ông rơi nước mắt, đưa cơm nước cho; nhưng khi đánh xong trận luận công ban thưởng, ông ta cầm ấn trong tay, cho đến khi mòn góc ấn cũng tiếc không giao cho ai; lòng nhân ái này chẳng qua cũng chỉ là lòng nhân ái của đàn bà mà thôi.

          Như nay, Hạng vương tuy xưng bá thiên hạ, thống trị chư hầu, nhưng ông ta đóng đô tại Bành Thành, vi phạm ước định “ai phá Tần vào quan trung trước, sẽ xưng vương”, còn phong vương cho những ai thân cận, không công bằng, những nơi quân Hạng vương đi qua hoang tàn, bách tính không quy thuận, chỉ là bị cưỡng bức mà thôi.

          Về danh nghĩa ông ta là bá vương, kì thực không được lòng người, do đó sự lớn mạnh của ông ta rất dễ bị suy yếu. Nay đại vương quả thực là người dũng mãnh uy vũ nhậm dụng thiên hạ, có nơi nào mà không thể bình định? Đem thành ấp của thiên hạ phân phong cho công thần, người nào mà không tin phục? dùng nghĩa binh cùng sĩ tốt muốn về đông, đội quân của ai mà không thể tan vỡ? Ba vị Tần vương mà Hạng Vũ phân phong ở quan trung đều vốn là tướng lĩnh của triều Tần, họ đã thống lĩnh con em quân Tần nhiều năm, số bị giết chết và bỏ trốn cũng nhiều vô kể; họ cũng lừa dối bộ hạ của mình, đầu hàng chư hầu, sau khi đến được Tân An 新安, đã chôn sống sĩ tốt của quân Tần đầu hàng hơn 20 vạn người, chỉ  có Chương Hàm 章邯, Tư Mã Hân 司马欣, Đổng Ế 董翳 là thoát được. Huynh đệ phụ lão ở đất Tần hận ba người này thấu xương. Nay Tây Sở bá vương lấy uy thế của mình phong vương cho ba người này, nhân dân đất Tần không ai ủng hộ họ.

          Đại vương tiến vào Vũ Quan 武关, phế bỏ luật pháp hà khắc của triều Tần, lập “ước pháp tam chương” 约法三章 ⁽¹⁾với dân Tần, được dân Tần ủng hộ. Theo ước định trước đó của chư hầu, ngài phải xưng vương ở quan trung, đó là điều mà bách tính ở quan trung đều biết. Đại vương mất chức vị khi tiến vào Hán trung, bách tính nước Tần không ai không cảm thấy tiếc. Nay đại vương khởi bính tiến về phía đông, vùng tam Tần chỉ cần phát ra một đạo văn báo cáo thì có thể bình định.

          Lưu Bang nghe xong lời Hàn Tín vô cùng vui mừng, tự giận biết Hàn Tín quá muộn. Theo mưu kế của Hàn Tín, tướng quân các lộ xuất binh tiến kích; để Tiêu Hà ở lại Hán Trung thu thuế vùng Ba Thục để cung cấp lương thực cho quân đội.

          Về sau Hàn Tín giúp Lưu Bang bình định thiên hạ, được phong làm Sở vương. (Hết)

Chú của người dịch

1- Ước pháp tam chương 约法三章:

Tháng 11, Lưu Bang triệu tập phụ lão các huyện và cường hào các nơi, nói với họ rằng:

          Các phụ lão bị pháp lệnh hà khắc của nhà Tần làm khổ đã lâu. Ta cùng với chư hầu có ước định, người nào vào Quan trung trước, sẽ tại Quan trung xưng vương, theo ước định, ta tại Quan trung xưng vương. Nay ta cùng các phụ lão quy định 3 điều: kẻ nào giết người sẽ bị xử tử, kẻ nào làm tổn thương người khác và trộm cắp sẽ xét tội mà trị. Trừ 3 điều đó ra, toàn bộ pháp lệnh của nhà Tần sẽ huỷ bỏ.

          Sở dĩ ta đến đây là để thay các phụ lão trừ hại, chứ không phải đến để xâm hại mọi người. Xin mọi người chớ sợ. Ta dẫn quân về lại Bá Thượng, chỉ là đợi sau khi các lộ chư hầu đến cùng nhau định ra pháp lệnh để mọi người an cư lạc nghiệp.

          Lưu Bang còn sai người cùng với quan lại nhà Tần đi khắp các huyện, làng, thôn, ấp truyền đạt giải thích những ý này cho mọi người.

          Nghe lời giải thích của Lưu Bang, bách tính đất Tần vui mừng, tranh nhau dâng bò, dê, rượu cùng thức ăn uỷ lạo tướng sĩ của Lưu Bang. 

                                                              Huỳnh Chương Hưng

                                                              Quy Nhơn 29/5/2016

Nguyên tác Trung văn

TIÊU HÀ TUỆ NHÃN THỨC HÀN TÍN

萧何慧眼识韩信

Trong quyển

TRUNG HOA THƯỢNG HẠ NGŨ THIÊN NIÊN

中华上下五千年

Chủ biên: Lí Tinh 李晶

Nam Kinh đại học xuất bản xã, 2007