Dịch thuật: Khởi nguyên của giày

KHỞI NGUYÊN CỦA GIÀY

          Vào thời đại đồ đá cũ, người nguyên thuỷ đã dùng các loại đá đơn giản chế tạo thành công cụ săn bắt động vật. Sau khi có được động vật liền đem về hang động, “ăn thịt và lấy da để dùng”, đây chính là thời kì người vượn nhự mao ẩm huyết 茹毛饮血 (ăn lông uống máu), thực thảo mộc chi thực, ý cầm thú chi bì 食草木之实衣禽兽之皮 (ăn quả của cây cỏ, mặc da của cầm thú)  trong lịch sử. Để không bị ảnh hưởng và uy hiếp bởi điều kiện khí hậu bên ngoài và điều kiện mặt đất, họ không chỉ làm ra áo da thú để chống lại giá rét, mà còn biết dùng da thú để bảo vệ đôi chân, cũng chính là dùng da thú một cách giản đơn bọc đôi chân lại, nhằm đạt đến mục đích để đôi chân không bị lạnh, không bị tổn thương.

          Thời cổ phân chia phục sức trên thân thể con người ra làm “thủ y” 首衣, “thượng y” 上衣, “hạ y” 下衣 và “túc y” 足衣. Túc y chính là từ mà người xưa gọi chung giày và vớ. Lúc bấy giờ, sức sản xuất của xã hội cực kì thấp, cũng chưa phát minh ra dệt. Phụ nhân bất chức, cầm thú chi bì túc y dã 妇人不织, 禽兽之皮足衣也 (Đàn bà không dệt, dùng da thú để bọc chân) (Hàn Phi – Ngũ đố 韩非 - 五蠹). Theo sự nghiên cứu của các chuyên gia, nhân loại trải qua thời kì chân trần, về sau mới phát minh ra giày. Tại nơi tương đối lạnh giá này, người nguyên thuỷ lúc bấy giờ dùng một miếng da nhỏ cắt từ tấm da thú để quấn đôi chân lại, trên thực tế đó là một loại vớ da. Đây chính là “túc y” sớm nhất, đã có lịch sử hơn mấy vạn năm. Nhân vì dùng để bọc chân nên cũng gọi là “khoả cước bì” 裹脚皮. Theo sự suy đoán, nó là giày nguyên thuỷ cổ xưa nhất, cũng là hình thái nguyên thuỷ của giày ngày nay. Theo truyền thuyết, giày do Phục Hi 伏羲 phát minh, khi săn bắt động vật, ông dùng da thú bọc chân lại, vừa đề phòng chân bị tổn thương vừa giữ ấm chân, là người đi đầu trong việc mang giày của nhân loại.

          Tuy đến nay Trung Quốc vẫn chưa phát hiện được vật thực “giày nguyên thuỷ”, nhưng trong những văn vật khảo cổ khai quật được đã phản ánh hình tượng giày, ủng mà cư dân thời viễn cổ đã mang, cung cấp những tư liệu sinh động cho việc nghiên cứu lịch sử văn hoá thời viễn cổ ở Trung Quốc.

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                                  Quy Nhơn 29/01/2014

Nguyên tác Trung văn

HÀI ĐÍCH KHỞI NGUYÊN

鞋的起源

Trong quyển

TRUNG QUỐC DÂN TỤC VĂN HOÁ

PHỤC SỨC

中国民俗文化

服饰

Biên soạn: Vân Trung Thiên 云中天

Bách Hoa Châu văn nghệ xuất bản xã,  2006.