Dịch thuật: Từ công tử Tiểu Bạch đến Tề Hoàn Công

TỪ CÔNG TỬ TIỂU BẠCH ĐẾN TỀ HOÀN CÔNG

          Năm 685 trước công nguyên (Tề Hoàn Công 齐桓公 nguyên niên), công tử Tiểu Bạch 小白 nước Tề đến nước Cử 莒tị nạn, liền sau đó đoạt được chính quyền.

          Trước đó, trước khi Tề Tương Công 齐襄公 bị giết, một số quan Đại phu nước Tề với tầm nhìn sắc bén đã dự cảm nước Tề sẽ xuất hiện một cuộc động loạn chính trị to lớn, trong đó có Bảo Thúc Nha 鲍叔牙quan hệ mật thiết với công tử Tiểu Bạch, người anh em với Tương Công. Bảo Thúc Nha biết rõ âm mưu của nhóm Công Tôn Vô Tri 公孙无知 nên đã bảo vệ công tử Tiểu Bạch đến nước Cử để lánh nạn. Một người em khác của Tương Công là công tử Củ 纠 (tuổi lớn hơn Tiểu Bạch), sau khi phát sinh động loạn đã được quan Đại phu Quản Trọng 管仲 và Thiệu Hốt 召忽bảo vệ, chạy đến nước Lỗ lánh nạn, vì mẹ của công tử Củ là người nước Lỗ.

          Cuộc chính biến của nhóm Công Tôn Vô Tri không được sự ủng hộ rộng rãi, ngược lại, nhiều người không tán thành cách làm của họ. Vì thế, có một vị quan tên là Ung Lâm 雍林 trong năm đó đã nắm được cơ hội, giết chết Công Tôn Vô Tri, đồng thời hiệu triệu các đại thần nước Tề chọn một vị quân chủ vừa có tài vừa có đức. Nước Tề một nước lớn có lịch sử lâu đời, tại thời đại phân quyền chính trị lúc bấy giờ, sự vận động chính trị cần dựa vào sự ủng hộ của một số đại quý tộc thế gia. Trong đó có họ Cao 高 và họ Quốc 国, trước giờ luôn có mối quan hệ qua lại mật thiết với công tử Tiểu Bạch. Tại nước Lỗ, vua Lỗ cũng muốn lợi dụng cơ hội này để đặt cơ sở cho mối quan hệ với nước Tề trong tương lai. Sau khi nước Lỗ biết tin Công Tôn Vô Tri bị giết, đã nhanh chóng hộ tống công tử Củ về nước tranh đoạt quân vị, đồng thời bảo Quản Trọng trên đường đánh chặn công tử Tiểu Bạch. Quản Trọng từng bắn một mũi tên trúng Tiểu Bạch, nhưng lại trúng móc đai, vật trang sức đai trên người Tiểu Bạch. Tiểu Bạch giả vờ chết, gạt Quản Trọng, cuối cùng với sự giúp đỡ của họ Cao họ Quốc, Tiểu Bạch giành được quân vị, trở thành Tề Hoàn Công nổi tiếng trong lịch sử.

                                                    Huỳnh Chương Hưng

                                                    Quy Nhơn 05/7/2014

Nguyên tác Trung văn

TÙNG CÔNG TỬ TIỂU BẠCH ĐÁO TỀ HOÀN CÔNG

从公子小白到齐桓公

Trong quyển

ĐỒ VĂN TRUNG QUỐC THÔNG SỬ

图文中国通史

(tập Sử tiền sử - Chiến quốc)

Chủ biên: Triệu Hướng Tiêu 赵向标

Tân Cương nhân dân xuất bản xã, 2002.