Dịch thuật: Há xa khấp tội

HÁ XA KHẤP TỘI

下车泣罪

XUỐNG XE KHÓC NGƯỜI PHẠM TỘI

Giải thích:  xuống xe khóc tội nhân gặp trên đường. Hình dung bậc quân vương khoan dung nhân ái.

Xuất xứ: Hán . Lưu Hướng 刘向: Thuyết uyển – Quân đạo 说苑 - 君道

          Truyền thuyết kể rằng, ông Vũ 禹 nhân vì trị thuỷ có công nên được vua Thuấn 舜 nhường ngôi cho. Một hôm, vua Vũ ngồi xe đi xem xét dân tình, trên đường bỗng phát hiện mấy tên võ sĩ đang áp giải một phạm nhân. Vua Vũ vội xuống xe, nắm tay phạm nhân hỏi rằng:

Ông phạm tội gì? tại sao lại phạm tội?

          Nhìn gương mặt sầu khổ của phạm nhân, vua Vũ không ngăn được lòng thương xót nên đã rơi lệ.

          Tên võ sĩ đứng phía sau phạm nhân nói với vua Vũ rằng:

          Đại vương, anh ta không tuân thủ pháp luật nên phạm tội. Ngài sao lại đau buồn mà rơi lệ?

          Vua Vũ cất tiếng than, ngăn dòng nước mắt nói với tên võ sĩ rằng:

          Người như Nghiêu Thuấn phải lấy tâm Nghiêu Thuấn làm tâm của mình. Hiện tại ta là quân vương, tâm ta gắn với tâm của bách tính, nỗi đau khổ của bách tính cũng là nỗi đau khổ của ta. Bách tính sở dĩ phạm tội, ấy là do lỗi của ta, là ta giáo dục họ chưa đầy đủ, vì thế ta mới đau buồn!

          Võ sĩ và tội phạm nghe qua những lời của vua Vũ vô cùng cảm động.

          Từ câu chuyện này, người đời sau đã khái quát thành thành ngữ “Há xa khấp tội” 下车泣罪.

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                          Quy Nhơn 7/9/2012

Dịch từ nguyên tác Trung văn

HÁ XA KHẤP TỘI

下车泣罪

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.