Dịch thuật: Vật cát tường ở tiệc mừng thọ - Thọ đào

VẬT CÁT TƯỜNG Ở TIỆC MỪNG THỌ

THỌ ĐÀO

          Ở tiệc mừng thọ, mọi người thích tặng trái đào, hoặc bánh gâteau, hoặc dùng bột nắn thành trái đào. Nơi tổ chức lễ mừng thọ cũng thường treo những hình cát tường có trái thọ đào. Mọi người tin rằng, làm như vậy người già sẽ được trường thọ.

          Truyền thuyết kể rằng, vào thời Chiến quốc, Tôn Tẫn 孙膑lúc 18 tuổi vì muốn học được binh pháp đã rời quê nhà sang nước Tề, đến núi Vân Mông 云蒙 xa ngàn dặm bái Quỷ Cốc Tử 鬼谷子 làm thầy. Một năm nọ vào ngày mồng 5 tháng 5, Tôn Tẫn nhớ đến sinh nhật của mẹ nên đã xin thầy về quê thăm mẹ. Quỷ Cốc Tử hái một trái đào đưa cho Tôn Tẫn và dặn rằng:

          Trái đào này thầy không tuỳ tiện tặng cho ai, con đi học phương xa chưa báo hiếu cho mẹ, nay thầy tặng con trái đào này về nhà dâng lên cho mẹ.

          Tôn Tẫn bái tạ, từ biệt thầy lên đường.

          Ngày Tôn Tẫn về đến nhà đúng vào lúc trong bày tiệc chúc mừng mẹ 80 tuổi. Tóc mẹ bạc phơ, Tôn Tẫn muôn phần cảm khái, xa mẹ 12 năm nay mới trở về. Tôn Tẫn lấy ra trái đào của thầy tặng dâng lên cho mẹ, nói rằng:

          Khi con sắp trở về nhà, thầy tặng con trái đào bảo dâng lên cho mẹ.

          Bà lão vui mừng nhận lấy, ăn qua một miếng và nói:

          Đào này ngọt hơn mật

          Trái đào chưa ăn hết, dung nhan của bà lão đã đổi thay.  Đầu tóc, mắt, răng , da mặt đều trở nên trẻ lại. Cả nhà vô cùng vui mừng.

          Sự việc nhanh chóng được truyền đi, con cái hiếu thuận cũng muốn cha mẹ mình mạnh khoẻ sống lâu nên đã bắt chước Tôn Tẫn, đến sinh nhật của cha mẹ cũng dâng tặng trái đào để chúc thọ. Nhưng vì không phải lúc đào ra trái nên người ta đã dùng bột nắn thành. Và như thế, thọ đào  đã diễn hoá thành một vật cát tường ở tiệc mừng thọ.

          Còn có một thuyết khác, bàn đào 蟠桃 là loại quả tiên của Tây Vương Mẫu, cành nhánh vươn xa 3 ngàn dặm, 3 ngàn năm mới ra hoa, 3 ngàn năm mới kết quả. Cho nên lấy bàn đào để tượng trưng trường thọ. Ý nghĩa này đã dịch chuyển đến cho trái đào và hoa đào. Trong hình tượng về thọ, bàn đào phối cùng linh chi 灵芝, gọi là “tiên thọ” 仙寿; bàn đào phối cùng con dơi gọi là “phúc thọ” 福寿.

          Trong dân gian bất luận là thuyết nào, đào trên thực tế đã trở thành vật cát tường chúc thọ cần phải có.

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                                   Quy Nhơn 21/9/2012

Dịch từ nguyên tác Trung văn

THỌ ĐẢN CÁT TƯỜNG VẬT

THỌ ĐÀO

寿诞吉祥物

寿桃

Trong quyển

TÀI VẬN NHÂN DUYÊN CÁT HUNG HOẠ PHÚC

财运姻缘吉凶祸福

Tác giả: Tôn Bảo Quang 孙保光

Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 2007.