QUỶ CỐC TỬ
Quỷ Cốc Tử 鬼谷子 là tị tổ của phái Tung hoành gia, Tô Tần 苏秦 và Trương Nghi 张仪là hai đệ tử kiệt xuất của ông, ngoài ra, Tôn Tẫn 孙膑và Bàng Quyên 庞涓 cũng là đệ tử của ông. Quỷ Cốc Tử tính Vương 王 danh Hủ 诩, một tên khác là Vương Thiền 王禅, người Triều Ca 朝歌nước Vệ thời Xuân Thu. Ông thường vào núi Vân Mộng 云梦 hái thuốc tu đạo. Nhân vì ẩn cư tại Quỷ cốc 鬼谷 ở Thanh khê 清溪 nên tự xưng là Quỷ Cốc tiên sinh, là một trong chư tử thời Tiên Tần.
Bộ Quỷ Cốc Tử 鬼谷子 là do học giả đời sau căn cứ vào ngôn luận của ông chỉnh lí lại mà thành. Nội dung rất phong phú, đề cập đến nhiều lĩnh vực như chính trị, quân sự, ngoại giao, chủ yếu bàn về lí luận mưu lược.
Điều mà Tung hoành gia sùng thượng là sách lược quyền mưu cùng kĩ xảo ngôn đàm biện luận, tư tưởng chỉ đạo khác xa với đạo đức nhân nghĩa mà Nho gia tôn sùng. Vì thế học giả xưa nay đối với bộ Quỷ Cốc Tử , người tôn sùng thì rất ít, mà người chê bai thì rất nhiều. Kì thực, Quỷ Cốc Tử không phải là bộ trứ tác bình thường, nó từng có tác dụng chỉ đạo trọng yếu đối xã hội mà nhất là đối với lí luận của Tung hoành gia thời Chiến Quốc. Việc được mất trong chiến thuật ngoại giao, liên quan đến sự an nguy hưng suy của quốc gia; còn đàm phán trong buôn bán cùng sách lược cạnh tranh có thoả đáng hay không thì liên quan đến sự thành bại được mất về kinh tế. Cho dù trong cuộc sống thường ngày, kĩ xảo ngôn đàm cũng liên quan đến việc xử thế của một người có đúng mức hay không. Năm đó Tô Tần dựa vào ba tấc lưỡi, hợp tung 6 nước, mang ấn tướng 6 nước, thống lĩnh 6 nước cùng kháng Tần, hiển hách một thời. Còn Trương Nghi lại dựa vào mưu lược cùng kĩ xảo du thuyết, phá tan 6 nước hợp tung, lập công lao bất hủ cho nước Tần. Điều mà gọi là:
Trí dụng vu chúng nhân chi sở bất năng tri, nhi năng dụng vu chúng nhân chi sở bất năng.
智用于众人之所以不能知, 而能用于众人之所不能.
(Trí là ở chỗ vận dụng những gì mà nhiều người không thể biết, còn có năng lực là ở chỗ vận dụng những gì mà nhiều người không có khả năng)
Mưu ngầm ở chỗ vô hình, thường thắng ở chỗ không tranh không phí, đó là tinh tuý ở bộ Quỷ Cốc Tử. Tôn Tử binh pháp 孙子兵法 chú trọng về chiến lược tổng thể, còn Quỷ Cốc Tử thì chuyên về kĩ xảo cụ thể, có thể nói cả hai bổ sung cho nhau.
Quỷ Cốc Tử có bản lĩnh siêu nhân như thế nên Đạo gia nói rằng ông là một vị thần trên trời. Với pháp lực cao cường, nhân cục thế lúc bấy giờ hỗn loạn, trời đã phái xuống phàm trần truyền thụ binh pháp Đạo gia. Quỷ Cốc Tử là thuỷ tổ của Tung hoành gia trong bách gia chư tử, cũng là một trong chư vị tiên sư của Đạo gia. Đời sau lưu truyền không ít về binh pháp, đạo pháp, kì môn độn giáp của Quỷ Cốc Tử, bác đại tinh thâm, nếu không nghiên cứu kĩ thì không thể thấy được sự kì diệu. Quỷ Cốc Tử nhân vị đạo thuật tinh thông, truyền đến đời sau cũng bao gồm chiêm bốc Dịch học. Những người làm nghề chiêm bốc Dịch học, xem tinh tượng tướng mạo ở đời sau, phát giác rằng nếu cung kính phụng thờ Quỷ Cốc Tử Tiên Sư thì khi đoán vận mệnh, xem tướng cho người khác thì mức độ chuẩn xác rất cao. Cho nên đời sau những người lấy việc xem tinh tượng tướng mạo làm nghề đều tôn Quỷ Cốc Tử Tiên Sư làm vị thần bảo hộ cho nghề nghiệp của mình.
Bộ Quỷ Cốc Tử có tổng cộng 14 thiên, trong đó thiên thứ 13, 14 đã thất truyền. Bản khắc bộ Quỷ Cốc Tử thường thấy có “Đạo tàng bản” 道藏本cùng
Bản “Giang Đô Tần thị” 江都秦氏 san khắc vào năm Gia Khánh 嘉庆 thứ 10.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/10/2015
Nguyên tác
QUỶ CỐC TỬ
鬼谷子
Trong quyển
XUÂN THU CHIẾN QUỐC VĂN HOÁ ĐẠI QUAN
春秋战国文化大观
Chủ biên: Lí Thiếu Lâm 李少林
Nội Mông Cổ nhân dân xuất bản xã, 2006
0 nhận xét:
Đăng nhận xét