Dịch thuật: Đông thực tây túc

ĐÔNG THỰC TÂY TÚC

东食西宿

ĂN ĐÔNG NGỦ TÂY

 

Giải thích: ăn ở nhà phía đông, ngủ ở nhà phía tây, ví kẻ tham lợi. Hình dung hạng người chỉ biết có lợi, tham lam vô sỉ.

Xuất xứ: Đường . Âu Dương Tuân 欧阳洵: Nghệ văn loại tụ 艺文类聚, quyển 40

          Ngày trước tại nước Tề có một cô gái rất xinh đẹp, không ít người đến cầu hôn.

          Một ngày nọ, nhà bên đông rất giàu, phái người đến cầu hôn, nói rằng:

          - Công tử nhà tôi tuy hơi xấu, nhưng nhà có rất nhiều tiền, đến ở nhà đó có  thể hưởng phúc một đời!

          Ngày hôm sau, nhà bên tây rất nghèo, cũng nhờ người đến cầu hôn, nói rằng:

          - Hậu sinh nhà tôi lương thiện trung hậu, lại rất anh tuấn, chỉ có điều nhà nghèo, lương thực ngày nào dùng hết ngày đó.

          Cha mẹ cô gái thấy khó tính toán, gả cho nhà giàu thì hiềm xấu trai, gả cho nhà nghèo thị sợ con gái khổ. Hai người không có chủ ý, đành đi hỏi con gái.

          Người mẹ nói:

          - Con à! Những người đến cầu hôn con đều biết, con tự quyết xem.

          Người cha bảo rằng:

          - Nếu con đồng ý nhà bên đông thì để lộ cánh tay trái; nếu con đồng ý nhà bên tây thì để lộ cánh tay phải.

          Cô gái chỉ mỉm cười, không nói gì, từ từ vén áo tay trái, tiếp đó lại vén áo tay phải. Hai ông bà già kinh ngạc hỏi:

          - Thế là thế nào?

          Cô gái chậm rãi nói rằng:

          - Cha mẹ không rõ sao? Con đồng ý đến ăn nhà bên đông, đến ngủ nhà bên tây.

          Cha mẹ cô gái vội nói:

          - Như vậy làm sao được?

          Câu chuyện trên xuất xứ từ Nghệ văn loại tụ 艺文类聚, quyển 40:

          Tề nhân hữu nữ, nhị nhân cầu chi, đông gia tử xú nhi phú, tây gia tử hảo nhi bần. Phụ mẫu nghi bất năng quyết, vấn kì nữ định sở dục thích, nan chỉ sách ngôn giả, thiên đản linh ngã tri chi. Nữ tiện lưỡng đản. Quái vấn kì cố, vân dục đông gia thực, tây gia túc.

          齐人有女, 二人求之, 东家子丑而富, 西家子好而贫. 父母疑不能决, 问其女定所欲适. 难指斥言者, 偏袒令我知之. 女便两袒. 怪问其故, 云欲东家食, 西家宿.

          (Nước Tề có một cô gái, hai người đến cầu hôn. Người con trai bên đông xấu nhưng giàu, người con trai bên tây đẹp nhưng nghèo. Cha mẹ cô gái không thể quyết, mới hỏi con gái định chọn người nào thích hợp. Nếu khó nói ra thì để lộ cánh tay cho cha mẹ biết. Cô gái liền để lộ cả hai cánh tay. Cha mẹ cô gái lấy làm lạ hỏi lý do, cô gái nói rằng muốn ăn bên đông, ngủ bên tây.)

                                                                Huỳnh Chương Hưng

                                                      Quy Nhơn 11/4/2016

Nguyên tác Trung văn

ĐÔNG THỰC TÂY TÚC

东食西宿

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.