Dịch thuật: Kĩ thuật làm giấy có phải do Thái Luân phát minh?

KĨ THUẬT LÀM GIẤY CÓ PHẢI DO THÁI LUÂN PHÁT MINH?

          Kĩ thuật làm giấy là một trong tứ đại phát minh cổ đại của Trung Quốc. Nói đến kĩ thuật làm giấy, mọi người sẽ nói Thái Luân 蔡伦 thời Đông Hán là người phát minh ra. Nhưng, căn cứ vào những phát hiện khảo cổ đã đánh đổ thuyết Thái Luân làm ra giấy, mà đẩy thời kì phát minh kĩ thuật làm giấy lên đến hơn 170 trước nữa.

          Di chỉ Huyền Tuyền Trí 悬泉置 ở quận Đôn Hoàng 敦煌 thời Hán nằm giữa giao giới huyện An Tây 安西và thành phố Đôn Hoàng敦煌tỉnh Cam Túc 甘肃, trải qua gần 2 năm khai quật khảo cổ, đã thu được một số lượng lớn văn vật trân quý, trong hơn 17650 món khai quật được, thẻ tre thẻ gỗ với nội dung phong phú đạt hơn 1500 chiếc, giấy làm bằng chất liệu cây đay cũng đến hơn 20 mảnh. Trong đó cùng với những thẻ tre thẻ gỗ ghi chính xác năm còn có những mảnh giấy lưu dấu mực viết liên quan đến thời kì Tuyên Đế - Ai Đế thời Tây Hán (năm 73 đến năm 1 trước công nguyên), những vật thực này không còn nghi ngờ gì đã nói rõ kĩ thuật làm giấy sớm vào thời Tây Hán đã có người phát minh. Thái Luân chỉ là người cải tiến đối với kĩ thuật làm giấy.

Chú của người dịch

Tứ đại phát minh cổ đại của Trung Quốc là: la bàn, thuốc súng, nghề làm giấy và nghề in.

                                                                 Huỳnh Chương Hưng

                                                                Quy Nhơn 28/4/2016

Nguồn

VĂN NGÔN VĂN TOÀN GIẢI

文言文全解

Chủ biên: Thẩm Diễm Xuân 沈艳春

            Đô Hưng Đông 都兴东

             Hà Thục Quyên 何淑娟

Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2003.