Dịch thuật: Nguồn gốc họ La

NGUỒN GỐC HỌ LA

Về nguồn gốc của họ La 罗 chủ yếu có 2 thuyết:

1- Xuất phát từ tính Vân 妘.

Là hậu duệ của Chúc Dung thị 祝融氏, con cháu Chuyên Húc Đế 颛顼帝.

          “Vân” 妘 là một trong những tính thị sớm nhất thời cổ Trung Quốc. Theo ghi chép, các họ như Yên 鄢, Cối 郐, Lộ 路, Bức Dương 逼阳, Vũ 禹 đều thuộc nước họ Vân thời cổ (Vân tính quốc 妘姓国).

          Chúc Dung 祝融 tên Lê 黎, là Hoả quan thời Đế Khốc 帝喾 (nắm giữ dân sự), người đời sau tôn làm Hoả thần. Hậu duệ của Chúc Dung phân làm 8 họ, tức Kỉ 己, Đổng 董, Bành 彭, Ngốc 秃, Vân 妘, Tào 曹, Châm 斟, Mị 羋 ... trong sử sách gọi là “Chúc Dung bát tính”. Đến thời nhà Chu, có con cháu được phong tại  Nghi Thành 宜城(nay là huyện Nghi Thành宜城 tỉnh Hồ Bắc 湖北), xưng là La quốc 罗国. Năm 690 trước công nguyên, nước La bị nước Sở diệt, tại vùng đất cũ kiến lập Yên quốc 鄢国. Con cháu Chúc Dung thị dần dời xuống phía nam, ban đầu dời đến cư trú tại Chi Giang 枝江 (nay là huyện Chi Giang枝江 ven bờ Trường giang, phía nam tỉnh Hồ Bắc 湖北). Đến cuối đời Chu lại dời xuống phía nam đến Trường Sa 长沙 của Hồ Nam 湖南, lấy quốc danh “La” làm họ.

2- Xuất phát từ các tộc khác hoặc họ khác.

          Thời Nam Bắc triều, Hiếu Văn Đế 孝文帝 nhà Bắc Nguỵ dời xuống Lạc Dương 洛阳 phía nam, thực hành Hán hoá, đem họ phức Phá Đa La 破多罗, Sất La 叱罗của tộc Tiên Ti 鲜卑 đổi sang họ đơn chữ Hán là “La”.

          Thời Đường, Tây Đột Quyết 西突厥 (dân tộc thiểu số du mục tại khu vực của đại bộ phận Tân Cương 新疆 và bộ phận Trung Á ngày nay), Khả hãn Hộc Sắt La 斛瑟罗 quy phụ Trường An, lưu cư tại Trung Quốc, con cháu “Hộc Sắt La” làm họ, sau gọi tắt là “La”.

          Tộc Lại thị 赖氏 cũng có người vào thời Xuân Thu Chiến Quốc bị Sở Linh Vương 楚灵王 hại, đổi sang 2 họ là “La” 罗và “Phó” 傅.

          Trong họ Ái Tân Giác La 爱新觉罗 đời Thanh, có người cũng đổi sang họ “La”.

          La là họ lớn thứ 20 của Trung Quốc, ước chiếm 0,86% nhân khẩu của dân tộc Hán trong cả nước, chiếm vị trí thứ 16, chủ yếu phân bố tại các tỉnh Tứ Xuyên, Quảng Đông, Hồ Nam, Giang tây, Quý Châu, Hồ Bắc.

Danh nhân các đời

          Thời Tây Hán có cự thương La Bầu 罗裒. Cuối đời Tuỳ có Tổng quản U Châu La Nghệ 罗艺. Đời Đường có văn học gia La Đức 罗德, thi nhân La Nghiệp 罗邺. Đời Minh có tiểu thuyết gia La Quán Trung 罗贯中. Đời Thanh có hoạ gia nổi tiếng, một trong “Dương Châu bát quái” là La Sính 罗聘, liệt sĩ La Tiến 罗进, La Khôn 罗坤.

                                                          Huỳnh Chương Hưng

                                                         Quy Nhơn 20/7/2016

Nguyên tác Trung văn

LA TÍNH UYÊN NGUYÊN

罗姓渊源

Trong quyển

BÁCH GIA TÍNH

百家姓

Biên soạn: Triệu Dương 赵阳

Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2005