Dịch thuật: Chúc Chi Vũ dùng ngoại giao đẩy lui quân Tần

CHÚC CHI VŨ DÙNG NGOẠI GIAO ĐẨY LUI QUÂN TẦN

          Năm 630 trước công nguyên (năm Trịnh Văn Công thứ 43, Tần Mục Công thứ 30), quân đội nước Tấn và nước Tần liên hiệp bao vây nước Trịnh, bị Chúc Chi Vũ 烛之武 của nước Trịnh dùng thủ đoạn ngoại giao đẩy lui. Tần Tấn liên hiệp đánh Trịnh, nguyên nhân là nước Trịnh và nước Sở thân cận. Kì thực, những năm mà Tề Hoàn Công 齐桓公 xưng bá, thanh thế vượt qua cả Tấn Văn Công 晋文公, do bởi sự uy hiếp đến từ nước Sở, nước Trịnh không thể không xem hình thế mà dao động giữa Tề và Sở. Hiện tại, nước Trịnh bị sự công kích quân sự từ hai nước lớn, Tấn Văn Công 晋文公 là bá chủ, không dễ thuyết phục, nước Trịnh chỉ đành đánh vào chủ ý của Tần Mục Công 秦穆公. Đại phu nước Trịnh là Dật Chi Hồ 佚之狐 nói với Trịnh Văn Công 郑文公:

          - Đất nước đã đến lúc nguy cấp. Muốn Tần lui binh, phải để Chúc Chi Vũ đi gặp Tần quân.

          Trịnh Văn Công nghe theo lời khuyên này liền đi gặp lão thần Chúc Chi Vũ. Chúc Chi Vũ bụng đầy bực tức nói rằng:

          - Khi thần tráng niên không bằng người khác, nay già rồi, việc gì cũng làm không được.

          Trịnh Văn Công vội vàng xin lỗi:

          - Ta trước đây không nhậm dụng khanh, nay lúc nguy cấp mới nghĩ tới khanh, quả thực đó là lỗi của ta. Nhưng, một khi Trịnh bị người ta tiêu diệt, đối với khanh không có lợi gì.

          Chúc Chi Vũ giận vẫn giận, nhưng vì lợi ích quốc gia, cuối cùng chịu đi gặp Tần Mục Công. Chúc Chi Vũ nói với Tần Mục Công rằng:

          - So với nước Tấn, nước Tần cách nước Trịnh xa hơn. Tiêu diệt nước Trịnh, chỉ có thể làm lợi cho nước Tấn. Tại sao Tần lại dùng cách diệt Trịnh để làm tăng thực lực của Tấn? Nước Tấn lẽ nào không có lòng tham? Nếu để họ mạnh lên, phía đông lại có được đất đai nước Trịnh, nhất định họ sẽ yêu cầu cương thổ của Tần ở phía tây. Đến lúc đó, có hối hận cũng không kịp.

          Tần Mục Công cảm thấy có lí liền kí minh ước với Trịnh, còn phái 3 vị tướng thống lĩnh quân đội lưu lại nước Trịnh trấn thủ. Nước Tấn nhìn thấy tình thế cũng đành kết minh với Trịnh sau đó lui binh.

          Chúc Chi Vũ dùng thủ đoạn ngoại giao khiến nước Tần lui binh, có thể nói đã mở ra con đường đầu tiên cho Tung hoành gia thời Chiến Quốc.

                                                                  Huỳnh Chương Hưng

                                                                  Quy Nhơn 25/8/2016

Nguyên tác Trung văn

CHÚC CHI VŨ THOÁI TẦN SƯ

烛之武退秦师

Trong quyển

ĐỒ VĂN TRUNG QUỐC THÔNG SỬ

图文中国通史

(tập Sử tiền sử - Chiến quốc)

Chủ biên: Triệu Hướng Tiêu 赵向标

Tân Cương nhân dân xuất bản xã, 2002.