ĐOAN NGHIỄN
Đoan nghiễn 端砚 cùng với Huy mặc 徽墨, Hồ bút 湖笔, Tuyên Chỉ 宣纸 (1) được gọi chung là “văn phòng tứ bảo” 文房四宝. Trong tứ đại danh nghiễn (2) của Trung Quốc, Đoan Nghiễn đứng hàng đầu, chất đá của nó cứng nhưng tươi nhuận, mực mài ra rất mịn và trơn, khi viết rất trôi chảy không tổn hại đầu bút, sắc mực ở chữ viết để lâu không phai. Đoan nghiễn được sản xuất tại khu vực núi Lạn Kha 烂柯và núi Bắc Lĩnh 北岭 ở Triệu Khánh 肇庆. Bắt đầu từ đầu thời Đường đã sản xuất, Đoan nghiễn lúc bấy giờ không có trang trí đồ án hoa văn, rất giản dị. Truyền thuyết kể rằng, giữa thời Đường, có một lão chuyên làm nghiên mực khi đi ngang qua Đoan Khê 端溪 trông thấy hai con hạc rơi xuống khe không thấy nổi lên. Ông lão bủa lưới vớt lên được một khối đá, bên trong khối đá nghe có tiếng hạc kêu. Ông liền nạy khối đã ra, hai mảnh đá hoá thành hai chiếc nghiên, bên trên mỗi miếng có một con hạc đứng trên nhánh tùng. Về sau, thợ làm nghiên bắt chước theo, khắc trên nghiên các loại đồ án hoa văn. Bắt đầu từ đó, Đoan nghiên từ chỗ là thực dụng phẩm trở thành công nghệ phẩm.
Khi sử dụng nghiên mực phải dùng nước sạch để mài mực, nhất thiết kị dùng nước nóng và nước trà, không thể dùng vật cứng để cạo rửa nghiên. Mỗi khi dùng xong, lập tức rửa sạch để trong mát. Sau khi hong khô bỏ nghiên vào trong hộp đựng được làm bằng gỗ tốt.
CHÚ CỦA NGƯỜI DỊCH
(1)- Đoan nghiễn 端砚: nghiên mực Đoan Khê
Huy mặc 徽墨: mực Huy Châu
Hồ bút 湖笔: bút Hồ Châu
Tuyên chỉ 宣纸: giấy Tuyên Thành.
(2)- TỨ ĐẠI DANH NGHIỄN: tức bốn loại nghiên mực nổi tiếng của Trung Quốc, gồm:
- Đoan nghiễn 端砚 của Triệu Khánh 肇Quảng Đông 庆广东
- Hấp nghiễn 歙砚 của huyện Hấp 歙An Huy 安徽
- Thao Hà nghiễn 洮河砚 của Thao Châu 洮州Cam Túc 甘肃
- Trừng Nê nghiễn 澄泥砚 của huyện Giáng 绛Sơn Tây 山西
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/9/2013
Nguyên tác Trung văn
ĐOAN NGHIỄN
端砚
Trong quyển
HUỀ TRÌNH TẨU TRUNG QUỐC
PHÚC KIẾN – QUẢNG ĐÔNG – HẢI NAM
携程走中国
福建- 广东 - 海南
Chủ biên: Huề trình lữ hành phục vụ công ti
Thượng Hải Tam Liên thư điếm, 2001.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét