Dịch thuật: Tại sao họ "Tiền" được xếp thứ hai ....

TẠI SAO HỌ “TIỀN” ĐƯỢC XẾP THỨ HAI

TRONG QUYỂN “BÁCH GIA TÍNH”?

          Quyển Bách gia tính 百家姓 được viết vào đầu thời Bắc Tống, mở đầu là câu: “Triệu Tiền Tôn Lí” 赵钱孙李. Họ Triệu được xếp đầu tiên, đây là do bởi vị Hoàng đế khai quốc triều Bắc Tống là Triệu Khuông Dận 赵匡胤, Bắc Tống là chính quyền của họ Triệu, Triệu là quốc tính nên phải xếp đầu tiên. Trong số các họ còn lại, họ Tiền không phải là một họ lớn, nhưng tại sao lại được xếp thứ hai? Nguyên do là có liên quan đến nước Ngô Việt 吴越 đang khống chế cả vùng Triết Giang lúc bấy giờ. Người sáng lập nước Ngô Việt là Tiền Lưu 钱鏐, vị quốc vương hùng tài đại lược, siêng năng chính sự, dưới sự cai trị của ông và con cháu ông, dải Ngô Việt trở thành một khu vực giàu có. Khi Triệu Khuông Dận thống nhất Trung Quốc, trước sau tiêu diệt 8 nước, chỉ có nước Ngô Việt không bị tiêu diệt, Ngô Việt vương lúc đó là Tiền Thục 钱俶, con cháu của Ngô Việt vương Tiền Lưu. Khi quân của Triệu Khuông Dận tiến đến dưới thành, để đất nước tránh bị phá hoại, nhân dân tránh được nạn tai, Tiền Thục đã thuận ứng theo xu thế phát triển của lịch sử, chủ động bãi bỏ vương vị, tôn Triệu Khuông Dận làm đế. Sau khi thống nhất cả nước, Triệu Khuông Dận đã ban cho họ Tiền một số đặc quyền, đối với vùng Giang Triết theo chính sách bảo hộ, khiến kinh tế văn hoá của cả vùng tiếp tục phát triển. Quyết sách của Tiền Thục được nhân dân ủng hộ, thêm nữa, họ Tiền vốn có địa vị và ảnh hưởng, họ Tiền lúc bấy giờ trở thành một họ có ảnh hưởng lớn nhất chỉ sau họ Triệu của hoàng đế. Người viết Bách gia tính lại là một vị lão nho ở Tiền Đường 钱塘, cho nên thuận lí thành chương, ông ta đem họ Tiền xếp thứ hai. Tháng 9 năm 1989, khoa học gia nổi tiếng Tiền Vĩ Trường 钱伟长 khi trả lời câu hỏi của một kí giả nước ngoài cũng đã giải thích như thế.

          Gần đây, tại “Mịch Uyên Trai” 觅渊斋 thôn Ngoã Diêu 瓦窑 huyện Giao Thành 交城 tỉnh Sơn Tây 山西 người ta phát hiện Tiền thị tộc phổ 钱氏族谱. Theo sự khảo chứng của các chuyên gia, bản Tiền thị tộc phổnày chính là do Tiền Lưu, người sáng lập nước Ngô Việt đích thân biên soạn vào năm 910.

          Tiền Lưu có tất cả 6 người vợ, 33 người con, khi ông thống trị nước Ngô Việt, đã cho con của mình đi đến các nơi làm chủ một phương, khiến cho hậu duệ của họ Tiền phân bố khắp nơi ở Triết Giang. Tiền Thục quy thuận Triệu Khuông Dận, về sau được Triệu Khuông Dận đưa đến Bắc Kinh 北京định cư, như vậy, tại Hà Nam 河南 cũng có hậu duệ của họ Tiền.

          Đến nay con cháu họ Tiền phân bố khắp thế giới. Điều khiến mọi người kinh ngạc là họ Tiền từ xưa đến giờ xuất hiện nhiều danh nhân. Tiền Trí Dung 钱致榕giáo sư của đại học Hoắc Phổ Kim Tư 霍普金斯 ở Mĩ (The Johns Hopkins University); Tiền Tế Ngạc 钱济鄂 tác gia, thư hoạ gia, giáo sư nổi tiếng của Đài Loan được mọi người ca tụng là “thiên hạ tài tử” cũng đều là hậu duệ họ Tiền. Theo thống kê, danh nhân họ Tiền từ viện sĩ trở lên trong giới khoa học trong nước có đến hơn 100 vị, phân bố hơn 50 nước trên thế giới. Trong tác phẩm nổi tiếng Khổng Ất Kỉ 孔乙己, Lỗ Tấn 鲁迅 có nói đến tiệm rượu Hàm Hanh 咸亨 tại Thiệu hưng 绍兴 Triết Giang 浙江, ở đây đã lấy tên Tiền Hàm Hanh 钱咸亨, cháu đời thứ 12 của Tiền Lưu để đặt.

                                                             Huỳnh Chương Hưng

                                                             Quy Nhơn 23/6/2014

Nguyên tác Trung văn

“BÁCH GIA TÍNH” VỊ HÀ TIỀN TÍNH BÀI ĐỆ NHỊ

“百家姓为何钱姓排第二

Trong quyển

TRUNG QUỐC NHÂN DANH ĐÍCH CỐ SỰ

中国人名的故事

Tác giả:  Trương Tráng Niên  张壮年

               Trương Dĩnh Chấn  张颖震

Sơn Đông hoạ báo xuất bản xã, tháng 9-2005