Dịch thuật: Tước, giác, giả

TƯỚC, GIÁC, GIẢ

          Tước 爵, giác 角, giả 斝 là những dụng cụ dùng để uống rượu có hình dạng gần giống nhau. Tước là loại có tạo hình rất mĩ quan được các nghệ thuật gia cổ đại Trung Quốc sáng tạo. Ba chân dùng khi hâm nóng, quai dùng để cầm, lưu 流dùng để uống, còn công dụng của trụ thì nhiều thuyết khác nhau.

          Giác 角 là loại tước không có lưu cũng không có trụ, hai cánh hai bên như đuôi chim. Giả 斝 là tước loại lớn không có lưu. Trong 3 loại, tước là chủ yếu nhất, số lượng chế tác nhiều nhất, thời gian lưu hành dài nhất.

          Trước mắt, tước và giả là loại thanh đồng khí phát hiện sớm nhất, trong văn hoá Nhị Lí Đầu 二里头 tại Hà Nam 河南thuộc tảo kì đời Thương đã có phát hiện. Trong mộ Phụ Hảo 妇好 ⁽¹⁾ phát hiện được 40 chiếc tước đủ loại hình thức. Giác và giả chỉ lưu hành ở đời Thương, số lượng cũng rất ít. Trong Lịch đại trứ lục cát kim mục 历代著录吉金目 thu thập thanh đồng khí thời Thương Chu, có 645 tước, 55 giác, 81 giả. Thai chât của tước và giả phát hiện trong văn hoá Nhị Lí Đầu rất mỏng, đúc cũng tương đối thô, giá trị không lớn, thuộc văn vật cấp 3. Tước, giác, giả cuối đời Thương và tước thời Tây Chu chế tác rất tinh xảo, thuộc văn vật cấp 2, nếu có thêm minh văn thì có thể xếp vào cấp 1.

Chú của người dịch

(1)- Mộ Phụ Hảo

          Mộ Phụ Hảo là mộ táng quan trọng thuộc di chỉ vãn kỳ thời đại nhà Thương. Mộ được phát hiện vào năm 1976 tại khu vực phụ cận cung điện tôn miếu Ân Khư phía tây bắc thôn Tiểu Đồn (小屯), thành phố An Dương (安阳), tỉnh Hà Nam (河南). Đây là mộ huyệt đứng, đáy 5.6 m, rộng 4m, sâu khoảng 8m, diện tích chừng hơn 20m², bên trong có rất nhiều đồ tuỳ táng, tổng cộng hơn 1928 chiếc gồm đồ ngọc, đồ đồng, đồ xương, đồ ngà, đồ gốm… trong đó đồ ngọc chiếm số lượng nhiều nhất- 755 chiếc; đồ đồng xanh – 468 chiếc, chủ yếu là lễ khí và binh khí.

          Mộ chủ là Phụ Hảo, một trong những người vợ của Vũ Đinh (武丁) – vị vua đời thứ 23 của nhà Thương. Phụ Hảo sống vào khoảng tiền bán thế kỷ 12 trước công nguyên. Bà là vị nữ chính trị gia, quân sự gia sớm nhất của Trung Quốc. Theo ghi chép ở bốc từ, Phụ Hảo từng nhiều lần chủ trì những hoạt động tế tự, chiêm bốc, lợi dụng thần quyền phục vụ cho sự thống trị của vương triều nhà Thương. Ngoài ra theo lệnh của Vũ Đinh, bà cũng đã từng nhiều lần cầm quân đánh trận, lập nhiều công lớn. Vũ Đinh ban cho bà đất phong độc lập. Phụ Hảo mất trước Vũ Đinh lúc mới 33 tuổi. Vũ Đinh cho an táng trong khu vực cung điện.

          Mộ Phụ Hảo là mộ táng thành viên của vương thất nhà Thương duy nhất được bảo tồn hoàn chỉnh, có tác dụng to lớn đối với việc tìm hiểu văn hoá lịch sử đời Thương.

           Nguồn: http://blog.udn.com/zhuzhu/2621091

                       http://zh.wikipedia.org/wiki

Phụ Tân tước 

Sử Tích giác 

Phụ Hảo phương giả

                                                         Huỳnh Chương Hưng

                                                        Quy Nhơn 24/02/2015

Nguồn: CỔ NGOẠN 古玩

Tác giả: Đỗ Vệ Dân 杜卫民

Bắc Kinh: Học Uyển xuất bản xã, 2007