HIẾU TỪ CAO HOÀNG HẬU MÃ THỊ
Hiếu Từ Cao Hoàng Hậu Mã Thị 孝慈高皇后马氏 là vợ của Chu Nguyên Chương 朱元璋. Bà sinh năm Chí Thuận 至顺thứ 3 nhà Nguyên (năm 1332, phụ thân là Mã Tam 马三, vốn là phú hộ của thôn Tân Phong 新丰, làng Mẫn Tử 闵子 Túc Châu 宿州. Mã Tam kết giao rất rộng, ưa làm việc thiện, gia đạo dần nghèo. Mẫu thân Mã thị họ Trịnh sau khi sinh Mã thị đã qua đời. Về sau Mã Tam vì giết người, để tránh quan phủ truy bắt, đã dẫn con gái đầu bôn Quách Tử Hưng 郭子兴. Khi họ Quách khởi nghĩa, Mã Tam về lại Túc Châu chuẩn bị khởi binh hưởng ứng, nhưng việc chưa thành thì đã qua đời. Mã thị được Quách Tử Hưng nhận làm nghĩa nữ (con nuôi), do Tiểu Trương phu nhân chăm sóc. Mã thị năm 21 tuổi thành hôn với Chu Nguyên Chương, vợ chồng tình cảm rất tốt. Có một lần Chu Nguyên Chương bị Quách Tử Hưng nghi ngờ, Mã thị thông qua mối quan hệ với Tiểu Trương phu nhân đã điều đình, và hai bên đã giải trừ sự hiểu lầm. Về sau, Chu Nguyên Chương lại bị Quách Tử Hưng giam giữ, không có cái ăn. Mã thị đã lén lấy bánh của nhà bếp đưa cho Chu Nguyên Chương. Theo truyền thuyết, Mã thị giấu bánh trong ngực, do bởi bánh nóng nên ngực của Mã thị bị bỏng. Mã thị làm việc rất siêng năng cẩn thận. Bà cất giữ văn thư hồ sơ cho Chu Nguyên Chương, chỉnh lí rất có thứ tự, “chưa từng thất lạc hoặc nhầm”. Đối với sự nghiệp khai quốc của Chu Nguyên Chương, Mã thị càng ủng hộ. Chu Nguyên Chương sau khi đánh thắng quân Thái Bình, dẫn quân vượt sông, lúc bấy giờ giữa Chu Nguyên Chương với Trương Sĩ Thành 张士诚, Trần Hữu Lượng 陈友谅chiến sự luôn xảy ra. Để đảm bảo hậu cần cho quân đội, bà “đích thân máy giáp may giày cho quân sĩ”. Khi Hán Vương Trần Hữu Lượng đánh Long Loan 龙湾, Chu Nguyên Chương dẫn quân chống cự, để cổ vũ sĩ khí, Mã thị đã “đem vàng lụa trong cung khao quân sĩ”. Bà cũng thường nhắc Chu Nguyên Chương rằng:
Định thiên hạ dĩ bất sát nhân vi bản
定天下以不杀人为本
(Bình định thiên hạ phải lấy việc không giết người làm gốc)
khuyên Chu Nguyên Chương không được giết người vô tội.
Sau khi Chu Nguyên Chương xưng đế, Mã thị “chăm lo nội trị, lúc rảnh tìm giảng những lời răn dạy của người xưa”. Bà cho rằng, trong lịch sử các bà hoàng hậu hiền thục của triều Tống chiếm số đông, bèn sai nữ sử ghi chép những chế độ trong cung thời đó, “sớm tối soi xét”. Chu Nguyên Chương tính cách bạo ngược, với đại sự thường giết bề tôi, Mã thị lo liệu, khuyên can. Chu Nguyên Chương đối với bề tôi xưng tụng Mã thị hiền đức, có thể sánh với Trưởng Tôn hoàng hậu của triều Đường. Mã thị thừa dịp khuyên Chu Nguyên Chương rằng:
- Thiếp nghe phu thê bảo vệ nhau dễ, quân thần bảo vệ nhau khó. Bệ hạ không quên thiếp lúc cùng nghèo khó, thì cũng nguyện bệ hạ chớ quên bề tôi lúc cùng gian nan. Vả thiếp nào dám sánh cùng Trưởng Tôn hoàng hậu.
Học sĩ Tống Liêm 宋濂 từng làm thầy dạy của thái tử, có người cáo giác cháu của ông ta là phe đảng của Hồ Duy Dung 胡惟庸, luận tội Tống Liêm liên đới bị xử tội chết. Mã thị biết tin, nói với Chu Nguyên Chương rằng:
- Dân gian vì con cháu mời thầy hãy còn lấy lễ mà đối đãi trước sau, huống hồ thiên tử! Vả lại Tống Liêm chưa hẳn biết sự tình.
Chu Nguyên Chương không nghe theo lời khuyên, thế là Mã thị lúc ăn cơm không dùng đến rượu thịt. Chu Nguyên Chương hỏi nguyên nhân, Mã thị đáp rằng:
- Thiếp làm phúc cho Tống tiên sinh.
Chu Nguyên Chương lúc bấy giờ mới động lòng trắc ẩn. Ngày hôm sau xá miễn tội cho Tống Liêm, cho đổi đi Mậu Châu 茂州. Chu Nguyên Chương có lúc giận trách mắng cung nhân, Mã thị sợ khuyên không có hiệu quả, bèn giả vờ giận, sau đó hạ lệnh giao cho Cung chính ti 宫正司nghị tội. Chu Nguyên Chương không hiểu ý, việc xong mới hỏi, Mã thị đáp rằng:
- Đế vương không nhân hỉ nộ mà ban cho thưởng phạt. Khi bệ hạ giận, sợ có chỗ quá tay, giao cho Cung chính ti sẽ châm chước công bằng.
Tháng 8 năm Hồng Vũ 洪武 thứ 15 (năm 1382), Mã thị bệnh nặng, quần thần xin được cầu đảo cho bà, đồng thời rước lương y chẩn trị, nhưng bà không bằng lòng. Bà nói với Chu Nguyên Chương rằng sống chết đều có mạng đã định, cầu đảo có ích gì? Vả lại bệnh nặng như thế, thầy thuốc cũng cứu không được. Xin chớ vì bà uống thuốc không hiệu quả mà bắt tội thầy thuốc. Ngày Bính Tuất tháng đó (ngày mồng 10), Mã thị qua đời, hưởng niên 51 tuổi. Tháng 9 ngày Canh Ngọ (ngày 24) táng tại Hiếu lăng 孝陵, thuỵ là Hiếu Từ Hoàng Hậu 孝慈皇后.
Năm Vĩnh Lạc 永乐 thứ nhất (năm 1403), thuỵ là:
Hiếu Từ Chiêu Hiến Chí Nhân Văn Đức Thừa Thiên Thuận Thánh Cao Hoàng Hậu
孝慈昭宪至仁文德承天顺圣高皇后
Năm Gia Tĩnh 嘉靖 thứ 17 (năm 1538), gia tôn thuỵ là:
Hiếu Từ Trinh Hoá Triết Thuận Nhân Huy Thành Thiên Dục Thánh Chí Đức Cao Hoàng Hậu.
孝慈贞化哲顺仁徽成天育圣至德高皇后
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/9/2016
Nguyên tác Trung văn
HIẾU TỪ CAO HOÀNG HẬU MÃ THỊ
孝慈高皇后马氏
Trong quyển
MINH TRIỀU ĐẾ VƯƠNG LĂNG
明朝帝王陵
Tác giả: Hồ Hán Sinh 胡汉生
Bắc Kinh Yên Sơn xuất bản xã, 2001
0 nhận xét:
Đăng nhận xét