Dịch thuật: Nữu Dương sơn, Để sơn

杻阳山, 柢山

          又东三百七十里, 曰杻阳之山, 其阳多赤金, 其阴多白金. 有兽焉, 其状如马而白首, 其文如虎而赤尾, 其音如谣, 其名曰鹿蜀, 佩之宜子孙. 怪水出焉, 而东流注于宪翼之水. 其中多玄龟, 其状如龟而鸟首虺 ⁽¹⁾尾, 其名曰旋龟, 其音如判木, 佩之不聋, 可以为底. 又东三百里, [曰] 柢山, 多水, 无草木. 有鱼焉, 其状如牛, 陵居, 蛇尾, 有翼, 其羽在魼 ⁽²⁾ 下, 其音如留牛, 其名曰鯥, 冬死而复生, 食之无肿疾.

                                    (山海经)

NỮU DƯƠNG SƠN, ĐỂ SƠN

          Hựu đông tam bách thất thập lí, viết Nữu Dương chi sơn, kì dương đa xích kim, kì âm đa bạch kim. Hữu thú yên, kì trạng như mã nhi bạch thủ, kì văn như hổ nhi xích vĩ, kì âm như dao, kì danh viết Lộc Thục, bội chi nghi tử tôn. Quái thuỷ xuất yên, nhi đông lưu chú vu Hiến Dực chi thuỷ. Kì trung đa huyền quy, kì trạng như quy nhi điểu thủ huỷ ⁽¹⁾vĩ, kì danh viết Tuyền Quy, kì âm như phán mộc, bội chi bất lung, khả dĩ vi để. Hựu đông tam bách lí, [viết] Để sơn, đa thuỷ, vô thảo mộc. Hữu ngư yên, kì trạng như ngưu, lăng cư, xà vĩ, hữu dực, kì vũ tại khư ⁽²⁾ hạ, kì âm như lưu ngưu, kì danh viết Lục, đông tử nhi phục sinh, thực chi vô thũng tật.

                                                                 (Sơn hải kinh)

NỮU DƯƠNG SƠN, ĐỂ SƠN

          Lại hướng về phía đông 370 dặm, có Nữu Dương sơn, phía nam của núi  nhiều xích kim, phía bắc của núi nhiều bạch kim. Có loại dã thú, hình dạng giống ngựa nhưng đầu trắng, vằn như vằn hổ, đuôi có sắc đỏ, tiếng kêu của nó giống tiếng người đang ngâm nga, tên của nó là Lộc Thục, nếu lấy da của nó khoác lên người, có thể khiến con cháu đông đúc mãi không thôi. Dòng sông quái lạ bắt nguồn từ núi này, sau đó chảy về phía đông đổ vào sông Hiến Dực. Trong sông quái lạ này có nhiều rùa đen, hình dáng của nó giống rùa bình thường, nhưng lại có đầu của chim, đuôi của loài rắn độc, tên của nó là Tuyền Quy, tiếng kêu của nó giống như tiếng xẻ gỗ, mang nó bên người thì tai sẽ không bị điếc, lại có thể trị được chứng chai dưới bàn chân.

          Lại hướng về phía đông 300 dặm, có Để sơn, trong núi có nhiều nước, không có cây cỏ. Có một loài cá, hình dạng giống trâu, sống trên sườn núi, có đuôi giống đuôi rắn, có cánh, cánh mọc ở dưới nách, tiếng kêu của nó giống tiếng của trâu, tên của nó là Lục, loại cá này mùa đông ngủ vùi mùa hạ tỉnh dậy, ăn thịt nó sẽ không bị chứng phù thũng.

Chú của nguyên tác

1- Huỷ 虺: một loại rắn độc.

2- Khư 魼: thông với chữ 胠, chỉ bộ phận ở dưới nách.

                                                                          Huỳnh Chương Hưng

                                                                          Quy Nhơn 06/6/2016

Nguyên tác

NỮU DƯƠNG SƠN, ĐỂ SƠN

杻阳山, 柢山

Trong quyển

SƠN HẢI KINH

山海经

Tác giả: Lưu Hướng 刘向, Lưu Hâm 刘歆 (Tây Hán)

Cáp nhĩ Tân: Bắc phương văn nghệ xuất bản xã, 2013