Dịch thuật: Tư Mã Duệ kiến lập Đông Tấn

TƯ MÃ DUỆ KIẾN LẬP ĐÔNG TẤN

          Lúc Tây Tấn phương bắc đại loạn, vùng Giang Namtương đối ổn định. Triều đình phái Lang Nha Vương Tư Mã Duệ 琅琊王司马睿 làm An đông tướng quân, trấn giữ Kiến Nghiệp 建邺, thống quản quân sự Dương Châu 扬州. Tư Mã Duệ có một người thân tín tên là Vương Đạo 王导. Vương Đạo xuất thân thế gia đại tộc, có tiếng tăm trong xã hội thượng tầng, thêm vào đó Vương Đạo rất hiểu biết, có thể phán đoán chính xác đại thế thiên hạ, cho nên, Tư Mã Duệ rất tôn trọng Vương Đạo. Khi Tư Mã Duệ từ Hạ Bì 下邳 đến Giang Nam nhậm chức, đã đưa Vương Đạo đi cùng, để Vương Đạo làm Tư Mã, mọi việc quân chính đều hỏi ý kiến Vương Đạo.

          Dưới sự phò tá của Vương Đạo, chưa đến mấy năm, vùng Giang Đông trở nên an định, giàu có, quý tộc sĩ đại phu phương bắc tấp nập kéo đến Giang Đông tránh loạn. Vương Đạo và Tư Mã Duệ thừa cơ chiêu mộ nhân tài ở nhiều phương diện, tổng cộng được 106 người. Tư Mã Duệ tập trung 106 người này lại, cho làm Duyện thuộc 掾属 (quan viên giúp các quan chủ yếu, không do triều đình bổ nhiệm, đương thời gọi là “bách lục duyện” 百六掾). Nhiều danh lưu phương bắc sau khi đến Giang Đông, lúc đầu không yên tâm, cho rằng Tư Mã Duệ quá yếu,về sau tiếp xúc với Vương Đạo, cảm thấy Vương Đạo là một nhân tài, liền tập trung bên cạnh Vương Đạo, cùng phục vụ Tư Mã Duệ.

          Năm 317, Tư Mã Duệ tại Kiến Khang 建康 xưng đế (năm 313, nhân vì tị huý Tấn Mẫn Đế Tư Mã Nghiệp 晋愍帝司马邺, đã đổi Kiến Nghiệp thành Kiến Khang, tức thành phố Nam Kinh hiện nay), sử gọi là Tấn Nguyên Đế 晋元帝. Từ đó, quốc đô triều Tấn đóng tại Kiến Khang.

Do bởi quốc thổ triều Tấn lúc bấy giờ chỉ giới hạn tại vùng Giang Đông, nên trong lịch sử gọi triều đại này là Đông Tấn.

                                                               Huỳnh Chương Hưng

                                                               Quy Nhơn 26/01/2016

Nguyên tác Trung văn

TƯ MÃ DUỆ KIẾN LẬP ĐÔNG  TẤN

司马睿建立东晋

Trong quyển

TRUNG HOA THƯỢNG HẠ NGŨ THIÊN NIÊN

中华上下五千年

Chủ biên: Lí Tinh 李晶

Nam Kinh đại học xuất bản xã, 2007